Alles wat je moet weten over verschillende soorten (röntgen)foto’s bij de tandarts

Dit is een bijdrage van Mina Hayawi en Lela Bidar, studenten Master tandheelkunde ACTA voor [tandarts.nl](https://www.tandarts.nl/mondzorg/behandelingen/rontgenfotos). Het kan voorkomen dat er tijdens een afspraak bij de tandarts foto’s worden gemaakt. Veelal gaat het om foto’s met röntgenstraling. In dit artikel wordt ingegaan op de verschillende (röntgen)foto's die kunnen worden gemaakt ter beoordeling van de tanden en kiezen. Ook wordt beschreven aan welke regels een tandarts zich moet houden met betrekking tot röntgenstraling, om de veiligheid van eenieder in de stoel te kunnen waarborgen. **Wie mag de foto maken?** Het besluit tot het nemen van een foto bij een patiënt kon tot voor kort alleen worden gemaakt door de tandarts. Hierna kon de tandarts de foto zelf maken óf kon de tandarts toezicht houden op een assistente of mondhygiënist die de foto nam. [Assistente of mondhygiënist](https://123tandarts.nl) moeten hier wel adequaat geschoold voor zijn en moet dat ook schriftelijk kunnen aantonen. Verder zijn schriftelijke instructies bij het apparaat en een timer voor het maken van een röntgenfoto verplicht. **Intra-orale opnamen** Intra-orale opnamen zijn foto’s waarbij er een röntgen plaatje in de mond wordt geplaatst. Het betreft hier vaak of een fosforplaatje of een digitale sensor. Bij een fosforplaatje moet de foto eerst uitgelezen worden, alvorens het beeld zichtbaar is. Bij een sensor wordt het beeld meteen naar de computer gestuurd. In beide gevallen wordt eerst het plaatje in de mond geplaatst, waarna de röntgenbuis van buitenaf op het plaatje wordt gericht. **Bitewings** Dit zijn de welbekende controlefoto’s. [tariefcode X10 per enkele foto] Deze worden hoofdzakelijk gemaakt om aanwezige gaatjes in het gebit, die niet met het blote oog zichtbaar zijn, te beoordelen. Het zijn twee foto’s, één foto voor de tandenrij aan de linkerkant van het gebit en één foto voor de tandenrij aan de rechterkant van het gebit. De frequentie is afhankelijk van de staat van het gebit van de patiënt en van reeds eerder genomen foto’s. Het cariësrisico, het risico op het krijgen van gaatjes, speelt hierin een belangrijke rol. **Solo’s** Deze foto wordt gemaakt om één bepaalde tand of kies nader te onderzoeken. [tariefcode X10 per enkele foto] Op de foto zijn alle onderdelen van de betreffende tand of kies te zien: het bovenste deel, de kroon (zichtbaar in de mond), het onderste deel, de wortel (niet zichtbaar in de mond), het gebied rondom de wortelpunt (niet zichtbaar in de mond). **Occlusale beetopname** Op deze foto wordt een groter gebied van de onder-en bovenkaak rondom de tanden in beeld gebracht dan met een solo mogelijk is. [tariefcode F152 per enkele foto] Bij het nemen van deze foto wordt de film tussen de kauwvlakken van de onder- en bovenkaak gebracht en wordt de patiënt gevraagd om lichtjes dicht te bijten. **Lichtfoto’s** Lichtfoto’s van de tanden worden genomen met een digitale camera. Dus dit zijn foto’s zonder straling. Deze foto’s worden vooral in de orthodontie gemaakt. Je kunt er veel aanzichten van het gezicht mee in beeld brengen, waardoor de best mogelijke orthodontische behandeling kan worden bepaald. **Extra-orale opnamen** Extra-orale opnamen zijn foto’s waarbij de stralingsgevoelige plaat zich buiten de mond bevindt. De patiënt neemt plaats in het apparaat, waarna het apparaat de opname van buitenaf maakt. **Orthopantomogram** Een orthopantomogram, afgekort als OPT of OPG, is een panoramische röntgenfoto. [tariefcode X21] Hierbij wordt er een foto gemaakt van de gehele kaak, al dan niet met de kaakkopjes op de foto.